Ἡ κάθοδος τοῦ Κυβερνήτη  στὴν Ἑλλάδα

1. Ἡ ἀναμονὴ τοῦ πλοίου

Τέλη τοῦ 1827 ὁ Καποδίστριας ἀναχωρεῖ ἀπὸ τὴν Πετρούπολη. Δὲν πῆρε μαζί του πολλὰ πράγματα. Μόνον τὰ ἀπαραίτητα. Ἀρνήθηκε νὰ πάρει καὶ τὴν σύνταξη ποὺ τοῦ προσέφερε ὁ αὐτοκράτορας! «Ἂν μὲ δοῦνε μὲ Ρωσσικὰ χρήματα στὴν Ἐλλάδα, θὰ μὲ θεωρήσουν ὄργανο ξένης Δυνάμεως» εἶχε τότε ἐκμυστηρευτεῖ σὲ φίλο τουΣ.Σ1. Ἀρνήθηκε ἔτσι τὴν σύνταξη ποὺ τοῦ προσέφερε ὁ Τσάρος!

Στὴν κάθοδό του πρὸς τὴν Μεσόγειο πέρασε ἀπὸ πολλὲς Πρωτεύουσες Εὐρωπαϊκῶν χωρῶν. Ὅλες αὐτὲς τὶς εἶχε ἐπισκεφθεῖ παλαιότερα μὲ τὴν ἐπίσημη ἰδιότητά του. Παντοῦ εἶχε φίλους. Ἀκόμη καὶ στὴν Ἀγγλία. Ὅπου πήγαινε, προσπαθοῦσε νὰ διεθνοποιήσει τὸ «Ἑλληνικὸ Ζήτημα». Διενεργοῦσε ἐράνους, ὀργάνωνε τὸ «φιλελληνικὸ κίνημα», ἀπευθυνόταν στὴν φιλοτιμία τῶν πλουσίων ἀποδήμων Ἑλλήνων. Ἔτσι, κατόρθωσε νὰ συγκεντρώσει χρηματικὰ ποσὰ γιὰ τὴν ἄμεση ἀνακούφιση τῶν πασχόντων συμπατριωτῶν του. Συναντοῦσε ὅμως πολλὲς δυσκολίες καὶ ἐμπόδια ποὺ τοῦ προξενοῦσαν οἱ «ἄσπονδοι» φίλοι του.

Στὶς 20 Νοεμβρίου τοῦ 1827 ἔφθασε στὴν Ἰταλία, στὸ λιμάνι τῆς Ἀγκόνα. Τώρα ἦταν ὑποχρεωμένος νὰ περιμένει τὸ πλοῖο, ποὺ θὰ τοῦ ἔστελναν οἱ Ἄγγλοι, οἱ ὁποῖοι τότε κατεῖχαν τὰ Ἑπτάνησα.

Σ.Σ1. Φαντάσου καὶ νὰ ἔπαιρνε τὰ χρήματα! Τί εἶχε νὰ ἀκούσει… Ὁ ἀδελφός του ὅμως ἀργότερα τὰ πῆρε! (βλ. κατωτέρω).

Οἱ μέρες ὅμως περνοῦσαν καὶ πλοῖο στὸν ὁρίζοντα δὲν φαινόταν… Μὲ ἀγωνία ἀνέβαινε στὸ καμπαναριὸ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀγνάντευε τὴν φουρτουνιασμένη θάλασσα. Δὲν ἦταν ὅμως ἡ θαλασσοταραχὴ ποὺ μαινόταν στὸ Ἀδριατικὸ πέλαγος ἡ μόνη αἰτία τῆς καθυστερήσεως τοῦ πλοίου. Ἄλλοι ἦταν οἱ λόγοι… Οἱ Ἄγγλοι ἤθελαν νὰ δείξουν πὼς ἔχουν τὸ πάνω χέρι στὴν ὑπόθεση τοῦ «Ἑλληνικοῦ Ζητήματος». Ἐπίτηδες κωλυσιεργοῦσαν, γιὰ νὰ σπάσουν τὸ ἠθικὸ ἐκείνου, ποὺ εἶχε μεγάλα ὁράματα γιὰ τὴν Πατρίδα του καὶ δὲν συνέπλεε μὲ τὰ δικά τους συμφέροντα…

Στὸ μεταξὺ ὁ Καποδίστριας δὲν κάθεται λεπτὸ στὴν Ἰταλία. Εἶχε πληροφορηθεῖ τὰ δυσάρεστα γεγονότα. Στὴν Ἀκρόπολη δυστυχῶς πάλι κυμάτιζε ἡ Τουρκικὴ σημαία… Πληροφορεῖται πὼς στὴν Αἴγινα ἔχει ἥδη συγκεντρωθεῖ «μέγα πλῆθος». Μερικοὶ κάνουν λόγο γιὰ ἑκατὸ χιλιάδες ψυχές! Στὶς παραλίες τῆς Ἰταλίας βλέπει νὰ τριγυρίζουν ἄσκοπα πολλὰ Ἑλληνόπουλα. Κάτι ἔπρεπε νὰ κάνει γι’ αὐτὰ τὰ παιδιά, τὴν ἐλπίδα τοῦ Ἔθνους. Νὰ φροντίσει γιὰ τὴν μόρφωσή τους. Τότε παρακαλεῖ τοὺς Ἕλληνες ἐμπόρους. Βάζει καὶ ὁ ἴδιος χρήματα. Γράφει καὶ παρακαλεῖ τοὺς διδασκάλους τοῦ Ἐξωτερικοῦ νὰ μάθουν γράμματα στὰ ἀμόρφωτα Ἑλληνόπουλα. Τοὺς στέλνει τοὺς μύθους τοῦ Αἰσώπου, τοὺς Διαλόγους τοῦ Λουκιανοῦ, τὶς ἀγορεύσεις τοῦ Δημοσθένη, τὰ κηρύγματα τοῦ Ἠλία Μηνιάτη, τὸ «Κυριακοδρόμιον» τοῦ Νικηφόρου Θεοτόκη… Αὐτὸ τὸ τελευταῖο βιβλίο, μάλιστα, φρόντισε νὰ ἀποσταλεῖ στὸ Μόναχο καὶ νὰ δοθεῖ στὸ ὀρφανὸ ἀγόρι τοῦ ἥρωα Μάρκου Μπότσαρη, ποὺ σπούδαζε ἐκεῖ.

2. Ὁ Καποδίστριας ἐπιβιβάζεται στὸ πλοῖο

Ἐπιτέλους, στὶς 27 Δεκεμβρίου 1827 κατέπλευσε στὸ λιμάνι τῆς Ἀγκόνα ἡ Ἀγγλικὴ κορβέτα Wolf (Λύκος). Ὁ Καποδίστριας ἐπιβιβάστηκε στὸ πλοῖο μὲ τὴν συνοδεία του: τὸν πλούσιο Ἠπειρώτη καὶ Ἐθνικὸ Εὐεργέτη Ἰωάννη Δομπόλη, τὸν διακεκριμένο Φαναριώτη Ἰάκωβο Ρίζο-Νερουλό, τὸν ταγματάρχη τοῦ Γαλλικοῦ στρατοῦ Σταμάτη Βούλγαρη, τὸν Κερκυραῖο ἀρχιτέκτονα Λάμπρο Ζαβό, τὸν γραμματέα του Γεώργιο Μπίτσιο, τὸν ἐκδότη τῶν ἐπιστολῶν του Ami Bétant, τὸν Νικόλαο Μαυρομμάτη καὶ δύο ἀλλοδαποὺς ὑπηρέτες. Τὸ πλοῖο ἄνοιξε πανιὰ τὴν Πρωτοχρονιὰ τοῦ 1828.

Το πέρασμα στα ανοιχτά της Κέρκυρας

Κατὰ βάθος μέσα του ὁ Καποδίστριας ἔτρεφε μιὰ μικρὴ ἐλπίδα, μήπως τὸ πλοῖο ἔπιανε -ἔστω καὶ γιὰ λίγο- στὸ λιμάνι τῆς Πατρίδας του, στὴν Κέρκυρα! Ὅμως, δὲν τὸ ἐπέτρεψαν… Ὁ λόγος ἦταν πὼς οἱ Ἄγγλοι δὲν ἤθελαν γιὰ κανένα λόγο νὰ συναντηθεῖ μὲ τοὺς ἀπεσταλμένους τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, οἱ ὁποῖοι συζητοῦσαν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη στὴν Κωνσταντινούπολη μὲ τὸν Σουλτᾶνο τὸ «Ἑλληνικὸ Ζήτημα». (Ἐξαιτίας τῆς ἀδιαλλαξίας τοῦ τελευταίου εἶχαν καταφύγει οἱ πρέσβεις στὴν Κέρκυρα, ἀναμένοντας νεώτερες ὁδηγίες ἀπὸ τὶς Κυβερνήσεις τους).

Στὰ ἀνοιχτὰ τοῦ νησιοῦ του, μεσοπέλαγα, ἀπὸ τὸν «Λύκο», ἀνέβηκε στὸ «Πεῖσμα τοῦ Πολέμου»Σ.Σ1, τὸ Warspite, ποὺ στὶς 9 Ἰανουαρίου ἔβαλε πλώρη γιὰ τὴν Μάλτα, ὅπου θὰ ἀγκυροβολήσει στὸ λιμάνι τῆς Λαβελέτ.

Ἐκεῖ τὸν περίμενε ὁ Ἄγγλος ναύαρχος Κόδριγκτον, ἀνυπόμονος νὰ γνωρίσει τὸν πρῶτο Κυβερνήτη τῆς Ἑλλάδος. Ἐξάλλου, θὰ προσπαθοῦσε νὰ ἐξιχνιάσει καὶ τὶς προθέσεις του…

Οἱ δυὸ ἄνδρες εἶχαν μιὰ ἐνδιαφέρουσα συνομιλία, ποὺ περιεστράφη γύρω ἀπὸ τὰ ζητήματα τὰ ὁποῖα σχετίζονταν ἄμεσα μὲ τὴν δημιουργία τοῦ Νέου Κράτους.

Στὸ μεταξύ, κατέφθασε στὸ λιμάνι τῆς Μάλτας, προερχόμενος ἀπὸ τὴν Αἴγινα, ὁ ἐνθουσιώδης Ψαριανὸς καπετάνιος Ἀνδρέας Γιαννίτσης μὲ τὸ πολεμικὸ μπρίκι του «Ἕκτωρ». Ἦταν τὸ πλοῖο ποὺ ἔστελνε ἡ Ἀντικυβερνητικὴ Ἐπιτροπὴ ἀπὸ τὴν Αἴγινα, γιὰ νὰ συνοδεύσει τιμητικὰ τὸν πρῶτο Κυβερνήτη τῆς Χώρας. Ὅμως, στὸ λιμάνι τῆς Μάλτας τὸν καπετάνιο περίμενε μιὰ δυσάρεστη ἔκπληξη: Οἱ Ἀγγλικὲς Ἀρχὲς ἔκαναν κατάσχεση τοῦ πλοίου γιὰ χρέη τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως στοὺς ξένους προμηθευτές της! Καὶ μόνον μετὰ ἀπὸ τὴν προσωπικὴ παρέμβαση τοῦ Καποδίστρια στὸν Ἄγγλο ναύαρχο καὶ ἀφοῦ ἀποδείχθηκε πὼς τὸ πλοῖο ἦταν ἰδιωτικό, τότε ἔγινε ἄρση τῆς κατασχέσεως! Ἐπίσης ἀπελευθερώθηκαν καὶ ἑκατὸν εἴκοσι Ἕλληνες ναυτικοὶ, ποὺ εἶχαν συλληφθεῖ ἀπὸ τὸ Βρετανικὸ Πολεμικὸ Ναυτικὸ κατηγορούμενοι γιὰ πειρατεία καὶ βρίσκονταν κλεισμένοι στὶς φυλακὲς τῆς Μάλτας! Τέλος, ὁ Καποδίστριας πρότεινε –καὶ τελικὰ πέτυχε– στὴν συνοδεία τῶν πλοίων νὰ προστεθοῦν καὶ ἄλλα δύο πλοῖα τῶν Κρατῶν, ποὺ ἀποτελοῦσαν συνολικὰ τὶς Ἐγγυήτριες Δυνάμεις.

Σ.Σ1. Ὄνόματα κι αὐτά! «Λύκος» καὶ «Πεῖσμα τοῦ Πολέμου»…

Πράγματι! Στὶς 14 Ἰανουαρίου τοῦ 1828 ἡ Ἑλληνικὴ σημαία ὑψώθηκε στὰ κατάρτια τῶν πλοίων ποὺ ἦταν μπαρουτοκαπνισμένα ἀπὸ τὴν ναυμαχία τοῦ Ναυαρίνου. Τὸ σύνθημα δόθηκε, οἱ ἄγκυρες σηκώθηκαν καὶ τὰ τέσσερα πλοῖα ἀνοίχθηκαν στὸ πέλαγος. Ἦταν τὸ βαρὺ Ἀγγλικό πολεμικὸ μὲ τὰ 64 κανόνια Warspite, τὸ Γαλλικὸ «Ἥρα», τὸ Ρωσσικὸ «Ἑλένη» καὶ τὸ Ἑλληνικὸ «Ἕκτωρ».

Ὅμως, πρὸς τὰ ποῦ πήγαιναν; Ποιὸς ἦταν ὁ προορισμὸς τοῦ Κυβερνήτη;